YB TALKS: Nobirs - Yardbird

Hoi Robin, de afgelopen paar jaar heb je in Rotterdam snel naam gemaakt met je tattoo's en kunst. Hoe ben je hier eigenlijk ingerold?

Ik ben 10 jaar geleden begonnen met schilderen, toen ik nog gewoon thuis woonde. Ik begon op mijn slaapkamer met schilderijtjes maken en daarna heb ik een aantal exposities gedaan. Niet erg grootschalig en eigenlijk gewoon voor de leuk. Daarnaast heb ik wat bijbaantjes in de afwas gehad en op een gegeven moment ging ik naar het Grafisch Lyceum in Rotterdam. Daar leerde ik op een wintersportvakantie Rotterdammer Lizer van Hattem kennen. Hij was toen al bezig met schilderen op een wat meer serieuze manier, samen met Iwan Smit en Kazuma Eekman. Ze hadden met z’n drieën een soort collectief en na die vakantie ben ik naar een expositie van hen gegaan. Ik ben me toen wat meer gaan verdiepen in schilderen en het aanschaffen van professioneler verfmateriaal. Althans, professioneel, meer van naar de verfwinkel gaan en kijken wat daar allemaal ligt. Toen was ik klaar met het Grafisch Lyceum en Lizer was inmiddels naar de kunstacademie gegaan. Ik wist zelf niet zo goed wat ik wilde. Of ik wilde gaan werken of zelf een ontwerp bureautje wilde starten, ik heb namelijk grafisch vormgeven gedaan. Lizer gooide op een gegeven moment het balletje op dat Willem de Kooning misschien wel wat kon zijn, waar hijzelf ook studeerde. Toen Lizer stage liep bij “Stay Classy Tattoo” in Schiedam, ben ik me ook meer gaan verdiepen in tatoeëren. Naast Schilderen begon ik bij Stay Classy te oefenen en te klooien. Dit was in 2017 en ik ben niet meer gestopt.

Wat leuk dat je Lizer telkens tegenkomt op het moment dat je je afvraagt wat je moet gaan doen en dat hij dan komt met: “yo hier, doe dit maar.”

Ik heb weleens gezegd dat Lizer de rode draad is in mijn creatieve proces. Je hebt gewoon een aantal mensen in je leven die je bepaalde kansen geven en daar is hij er wel een van. Los van dat het gewoon een toffe gast is en goed werk maakt, ben ik gewoon heel dankbaar voor de dingen die hij heeft gedaan en wat hij voor mij heeft betekend. Ik heb ook een tijdje voor hem gewerkt en los van onze vriendschap kunnen we ook goed praten over werk. Je zit samen op het Lyceum en de kunstacademie, dus je kan elkaar ook goed feedback geven over dingen. Lizer loopt altijd een stap voor op mijn leven, maar op een gegeven moment begin je dezelfde dingen te zien en kan je daarover sparren.

Je hebt een bijzondere en unieke stijl. Wanneer we kijken naar de stijl van je werk zien we een mix van onder andere pop cultuur elementen zoals Disney, hip hop, street culture, cartoony en nature life. Dit gaat gemixt met een soort typische cult en goofyness inclusief je eigen twist. Hoe is jouw stijl tot stand gekomen?

Ik vind het grappig hoe je dat omschrijft, want precies dat wat jij opnoemt is ook gewoon wat het is. Ik ben opgegroeid in een familie bedrijf met paarden, kippen en duiven. Altijd in de natuur geleefd en vakanties zagen er ook zo uit. Dat stukje natuur is gewoon vanuit mijn jeugd. Betreft de cartoony dingen zat ik op zaterdag middag al voor de brievenbus te wachten op de nieuwe Donald Duck en dan ging ik dat overtekenen en natekenen. Het is een soort logisch verloop van allerlei elementen uit mijn eigen leven. En goofyness klopt ook helemaal. Als ik een cartoon zou moeten uitkiezen om mezelf te omschrijven zou dat dan ook Goofy zijn. Op een gegeven moment ga je natuurlijk ook je muzikale smaak ontwikkelen. Ik kan niet ontkennen dat ik veel naar hiphop luister en heb geluisterd. Ik kwam ook in een soort fase waarin ik me ging afzetten tegen andere dingen. Naar buiten toe, jointjes roken. Dan ga je een ander soort mening creëren door aanleiding van muziek. Daar richt je dan ook je leven op in en ik ben toen in de Schilderswijk gaan wonen in Den Haag. Hiphop gaat wat meer over de street culture en sprak mij om die reden denk ik ook aan.

Een beetje de struggles van het dagelijkse leven bedoel je?

Ja, precies dat. Dat is automatisch waar je dan mee omgaat en voor mij is de uitlaatklep om dat op een doek te doen. In 2016 had ik een expositie gedaan met allemaal werken van een plofkraak en trainingspakken nagemaakt van opsporing verzocht. Ik woonde boven een soort drugspand, dus ik hoorde altijd alles vanaf mijn balkonnetje. Dus die gasten zijn wel de inspiratie geweest van de werken van toen. De dingen die ik teken of schilder zijn eigenlijk gewoon dingen die om mij heen gebeuren. Mijn jeugd, de omgeving waar ik woon. Ik heb altijd geprobeerd om mijn kijk op dingen vast te leggen op doek.

Ik vind het wel tof dat je jouw persoonlijke ervaringen terug ziet in jouw werk. Is dat iets wat je bewust graag deelt?

Dat is wel een van de dingen die ik heel erg belangrijk vindt. Als ik iets niet interessant vind aan kunst, is het als het niet origineel is of gekopieerd. Zo van “het is van die en die, maar het had net zo goed van die en die kunnen zijn.” Is dan je research of je uitwerking exact hetzelfde? Ik probeer zelf om die reden wel echt werk te maken wat voortkomt uit mijn eigen leven. Voor de kijker is het dan ook leuker als je werk kan herleiden naar een persoon, dan dat je naar werk kijkt en denkt: “Dat is al de zoveelste.”

Het lijkt alsof je een passie hebt voor de outcasts. Voor verschoppelingen of buitenbeentjes in onze maatschappij. Hebben wij dat verkeerd gezien of is dat wel iets waar je je mee bezig houdt?

Sommige dingen lijken zo cliché, ik weet niet of het per se waar is ook. Hoewel nu je het zegt zit er zeker wel iets in, dat ik vaak in films liever de anti-held ben. Als je het dan weer hebt over Micky Mouse en z’n vrienden dan kies ik wel Goofy.

Hoe zou dat dan komen?

Misschien is dat iets wat in je zit vanuit je karakter eigenschap. Mijn werk gaat ook over mijn eigen leven en ik hou het bij mezelf. Cliché gelul haha. Misschien wil ik gewoon niet dat het als het perfecte plaatje wordt gezien en ik vind het leuker als het een beetje off is.

Het is dan gewoon net ff anders dan het standaard kader wat we meekrijgen wat jou aanspreekt?

Ik vergelijk het wel eens met Jimmy Hendrix. Die muziek rammelt aan alle kanten, maar doordat het zo rammelt en rauw klinkt, is het heel cool en heel uniek. Een perfecte gitaarsolo is dan veel netter dan hoe hij dat deed, terwijl hij wel de koning is op dat gebied. In mijn ogen hoeft het niet te gaan om wie het mooist of het beste neerzet. Het is een vrije uitlaatklep, dus waarom zou ik me moeten houden aan de regels van het perfecte.

Eens, in een wereld waar alles streeft naar het perfecte toe, valt iets voor mensen misschien op als het dat niet is.

Ik ben eigenlijk wel blij dat je dat opmerkt aan de hand van mijn werk. Dat is eigenlijk wie ik als persoon ben en waar ik naar streef, dus fijn dat het zo overkomt met mijn werk.

Welke hoofdthema’s uit jouw leven kunnen we terug zien in jouw werk?

Loslaten. Ik ben altijd wel bezig met het verleden, dus in mijn werk zitten altijd referenties naar periodes uit mijn leven. Ik zou willen dat mijn werk niet gebaseerd is op hoofdthema’s, maar dat het losse thema’s kunnen zijn die alsnog herkend worden als mijn werk. Dat het een mix is qua stijl of tekenen, maar ook een mix van typische onderwerpen.

Dat is eigenlijk ook niet gek als je vertelt dat je de dingen die je meemaakt weer gebruikt ter inspiratie voor je werk, denk ik?

Ja precies, want nu ben ik meer schilderijen aan het maken met paarden erop. Dat is een stukje uit mijn jeugd en dat probeer ik te plaatsen in een andere wereld, zoals toen ik in Den Haag woonde. Het zijn voor mij meer gedachtegangen of beelden die relevant zijn en die ik op het doek samen kan brengen. Het leuke aan kunst of creativiteit is dat je kan doen wat je zelf wilt. Ik hoef aan niemand te verantwoorden waarom ik een paard schilder, want dat is iets wat ik naar buiten wil brengen. Het zou jammer zijn als je jezelf een beperking zou opleggen door binnen een bepaald onderwerp te blijven.

We hadden het net al over Stay Classy, dat je daar via Lizer terecht bent gekomen. Hoe was het om daar onervaren te starten?

Veel mensen zeggen: “Je kan toch wel tekenen en je bent toch wel creatief, dus dat is makkelijk instappen”, maar als je kan skateboarden betekent het niet dat je ook kan surfen. Je doet wel een creatieve opleiding, maar tatoeëren is wel echt een ambacht of vak apart wat je moet leren. Dat is een kwestie van uren maken en vaak ook door het stof gaan. Je moet wel karakter tonen en je moet er veel voor opgeven. Vrienden, familie of relaties die er toch wel onder lijden als je lange dagen maakt. Maar als je een doel voor ogen hebt en dat graag wilt, dan is dat op zich niet heel erg. Ik wilde het super graag leren en zij gaven mij de kans, wat vrij uniek is, want die krijg je niet overal. Ze hebben mij echt kansen gegeven en mij goed geholpen, dus ik heb wel veel aan hun te danken. Hoewel ik wel blij was dat ik daarnaast de academie deed en ook wat meer met mijn eigen ding bezig was. Hetgeen wat ik daar geleerd heb kon ik combineren met de dingen waar ik al mee bezig was. Mijn eigen stijl kan ik daardoor toevoegen aan een tatoeage. Daarom ben ik zo blij en dankbaar dat ik van hun van alles heb geleerd wat ik nu kan toepassen in mijn eigen werk.

Begrepen de mensen die dichtbij jou staan dat je in jezelf moest investeren?

Niet altijd, omdat je soms gewoon andere afspraken niet kan nakomen. Maar als je een doel voor ogen hebt dan gaat dat gewoon zo. Het is kut om die keuze te maken, maar inmiddels ben ik heel blij dat ik de juiste keuzes daarin heb gemaakt. Er is een gouden regel dat als je een x aantal uren ergens insteekt, dat je alles kan bereiken wat je wilt. Tatoeëren is bijvoorbeeld wel echt een techniek en om die techniek goed te kunnen masteren moet je daar veel tijd in steken.

Precies! Dat is alleen wel lastig als je zoveel dingen leuk vindt denk ik?

Ik had een periode waarin ik alles 30% deed. Na een aantal goede confrontaties heb ik wel gezien dat het op die manier niet werkt. Op een gegeven moment moet je gewoon keuzes maken, een dag heeft maar 24 uur. Soms trekt dat ook door in je normale leven. Dat je op hetzelfde moment je tanden poetst, je kleding aandoet en de afwas opruimt. Dan zijn en je tanden niet goed gepoetst, zit je onderbroek binnenstebuiten en is de vaat niet goed schoon. Als je die dingen na elkaar doet heb je van allemaal meer profijt. Dat probeer ik nu steeds meer, want ik weet dat het niet werkt als je alles tegelijk doet. Dat heb ik jaren gedaan en sinds anderhalf jaar ben ik daar veel bewuster mee bezig. Ik deed gewoon alles tegelijk en dat werkte gewoon echt niet. “Teveel willen, kan je killen.” Dat is trouwens niet mijn eigen line, maar van Sticks van Opgezwolle.

Je had het al over onze held Lizer. Je hebt met de mannen van Opzoomer een tijdje een studio gedeeld, met Lizer, Micha en Iwan. Hoe was deze fase voor jou?

Heel leuk! Iwan ken ik van het Grafisch Lyceum en Micha van de academie, super lieve jongens. Ze doen alle drie wat anders. Iwan schildert, Micha maakt autonoom werk en Lizer tatoeëert. Dat maakt het leerzaam door de verschillende invalshoeken en afwisselende gesprekken. Ik ben geen enkele dag met tegenzin daar naartoe gegaan. Lizer heeft inmiddels zijn eigen shop, Iwan zit in Zuid en Micha is volgens mij nog zoekende.

Nu zit je hier. Je hebt je eigen plekje, met je eigen spullen. Hoe bevalt het?

Super chill! Ik Spreek Lizer ook nog vaak en hij zei dat ik altijd nog bij hem kan komen werken. Maar ik ben toch wel heel erg blij met mijn eigen plek! Ik vind het chill dat ik hier ook lekker kan schilderen en ik kan de tijd nemen met klanten. Meestal plan ik 2 uur extra in, omdat ik het ook chill vind om eerst een uur te ouwehoeren, net zoals wij hebben gedaan. Ik vind dat iedereen moet doen wat goed voelt en wat bij diegene past. Dat wat je doet de reden moet zijn om in de ochtend je bed uit te komen. En voor mij is het belangrijk dat mensen hier binnen kunnen komen en zich thuis voelen.

Dat gevoel kreeg ik ook toen ik binnenkwam! Aan het begin van het gesprek hadden we het er al over en naarmate het gesprek door rolt kan ik wel zeggen dat ik hier met iemand zit die dicht bij zichzelf blijft.

Ja, dat is waar we het net over hadden met mijn werk. Dat ik ook wil dat mijn studio een plek is waar mensen het gevoel hebben dat ze mijn wereldje instappen. De dingen die ik denk en doe wil ik gewoon graag doorvoeren in mijn werk en omgeving. Ik ben daar niet bewust mee bezig, maar dat gebeurt denk ik vanzelf. Ik vind het jammer om te zien als mensen dat stukje verliezen.

Is het verschil groot tussen Mosel Mosel in Amsterdam en Trobbies in Den Haag, waar je allebei veel te vinden bent als we je niet hier kunnen vinden?

Ja, sowieso. Trobbies is echt een tattoo shop en er is ruimte voor een walk in. Toevallig zijn ze allebei afgelopen jaar verhuist naar een nieuwe locatie. De artiesten zijn verschillend, het werk is verschillend en de leeftijden wisselen ook. Wel hebben Mosel Mosel en Trobbies allebei fijne mensen en is het gewoon heel gezellig. Net zo goed als ik dankbaar ben voor de kansen vanuit Lizer of Stay Classy, ben ik Trobbies en Emiel Steenhuizen ook dankbaar. Met name heeft Emiel mij gestimuleerd om mijn eigen stijl te ontwikkelen. Aan het begin waren er veel mensen die hebben gezegd van “waar slaat dit op, wat zijn dit voor plaatjes?” Emiel heeft altijd tegen mij gezegd dat ik het gewoon moet doen. Dat dit is wie ik ben en wat ik maak. En dat ik het gewoon uit kan werken en de wereld inbrengen. Ik heb bijvoorbeeld een aantal backpieces gemaakt. Dit waren schetsen voor schilderijen en ik had op mijn iPad een rug getekend en die schetsen eroverheen gelegd. Emiel zei dat ik gewoon wat tekeningen moest maken en het uitwerken, terwijl er ook mensen waren die aangaven dat het nooit op een lichaam zou werken. Los van of het nou wel of niet werkt is Emiel wel iemand die zegt: “probeer het nou gewoon.” Hij heeft me daarin wel andere inzichten gegeven en ik heb hem sowieso heel hoog zitten in hetgeen wat hij maakt.

Emiel klinkt wel als een goede mentor die dit stimuleert en die jou zichzelf laat zijn?

Ja precies! Voor heel veel mensen en vakgebieden geldt dat. Je kan mensen heel erg pushen dat ze het moeten doen zoals jij dat doet, maar of dat werkt is een tweede. Je kan ook kijken naar waar iemands talent ligt en dat uitvergroten, los van of je de stijl mooi vindt. Het is maar een mening en als jij iets uitwerkt wat je goed kan en wat jij leuk vindt, dan is dat veel meer waard.

Dat is denk ik heel goed in een wereld van vergelijken met elkaar?

Ja het is juist helemaal niet nodig om te vergelijken met elkaar, maar juist doen wat jij zelf wilt. In deze tijden ben ik snel geneigd om mezelf te onderschatten, dat ik teveel kijk naar anderen. Als een idee in je hoofd zit, waarom zou je het dan niet gewoon uitwerken en het een kans geven? In plaats van bij de start al afkeuren, omdat misschien niemand het cool gaat vinden.

Ik weet inderdaad nog hoe ikzelf op het Grafisch Lyceum heb geleerd om al mijn schetsen opzij te zetten en ze later weer te bekijken, in plaats van meteen verwijderen omdat het toch niks wordt.

Juist, dan wordt je een soort van professor van je eigen werk, waarbij je elementen met elkaar gaat combineren. Zo stimuleer ik dat ook altijd met schilderijen en tekeningen. Ik denk dat het veel interessanter is om steeds verschillende dingen te proberen, dan om constant hetzelfde te doen.

Je schilderwerk is te koop bij de online galerij Patty Morgan in Amsterdam en tatoeëren doe je dan vanuit je eigen studio. Hoe zie jij de verhouding tussen schilderen en tatoeëren?

Het één is misschien een verlenging van het ander. En andersom. Het komt uiteindelijk allemaal voort uit mijn gedachtegang en visie. Dat uit zich in deze verschillende mediums. Omdat het allebei zo anders is, vind ik het fijn om te switchen. Het is misschien eerder dat het van nature geen verhouding met elkaar heeft, maar zijn het tegenpolen die samen verhouding making. Zodra ik een schets uitwerk, of dat met fineliner is op papier of met acryl op een doek, het krijgt een andere lading. Dat het plaatje op beide manieren uitgewerkt kan worden maakt het vet, ondanks dat het volgens de regeltjes misschien niet helemaal zo hoort. Mijn afstudeerwerk ging bijvoorbeeld over de kermis en ik had een aantal schilderijen op doek gemaakt. Dat paste natuurlijk helemaal niet bij wat je op de kermis tegenkomt. Toen ben ik het na feedback op metaal gaan schilderen en kreeg ik meteen die airbrush achtige vibe. Een ondergrond kan heel belangrijk zijn, maar het is ook leuk om daarmee te experimenteren. Doordat ik de schetsen op een andere manier gebruik zie je ook dat het schilderij van mij is, maar dat de tattoo ook van mij is.

Wat zou je mee willen geven aan mensen die overwegen om zelf te gaan tatoeëren?

Doe het niet. Nee grapje. Er gaat ontzettend veel tijd en energie inzitten. Als je bereid bent dat erin te steken, dan kan het erg leuk zijn. Als je het wilt gaan doen om er geld mee te verdienen, zou ik andere banen overwegen. Vaak zie je niet de moeite die eraan vooraf gaat, maar slechts het eindresultaat. Dat is ook het verraderlijke van social media, want ik plaats bijvoorbeeld nooit een mislukte tattoo. Alle tegenslagen zie je gewoon niet en het is belangrijk om een weloverwogen keuze te maken voordat je er al je tijd insteekt. Dat is natuurlijk met alles zo, maar ik denk dat het goed is om er bewust over te zijn. Maar doe het, want het is fucking leuk.

Heb je weleens gehad dat je last had van gebrek aan creativiteit en hoe ben je daarmee omgegaan?

Het zou gek zijn om hier nee op te zeggen natuurlijk. Als het je werk is dan moet je wel, vooral met tatoeëren. Met schilderen en tekenen baal ik er soms wel van als ik niet productief genoeg ben. De mooiste muziek komt bijvoorbeeld voort uit depressies of liefdesverdriet. Daarom zeg ik ook altijd tegen mezelf: “maak datgene waar je mee zit een kracht voor hetgeen wat er nog moet komen.”.

Het afgelopen jaar was bijvoorbeeld wel een pittige door Corona, wat zijn de belangrijkste dingen die je daaruit hebt geleerd?

Ik heb het toevallig geschilderd op een schilderij. What makes you rich? Corona draait natuurlijk om de volksgezondheid en het is ernstig en kut. Het vervelende voor anderen en ook voor mij is echter meer de financiële crisis. Wat heb je dan uiteindelijk nodig in je leven? Wat als er uiteindelijk 0 binnenkomt en je heel veel moet betalen? Aan de andere kant is hetgeen wat je daadwerkelijk in je leven nodig hebt vast te binden aan je fiets. Wat eten, een fles water, een slaapzak en wat geld. Het is natuurlijk een beetje proppen, maar in principe kan je daar de hele wereld mee over. Met heel weinig kan je heel veel doen. Als jij met de kleine dingetjes jezelf rijk vindt, kan geen enkele crisis dat kapot maken. Door zo een crisis als dit komt natuurlijk aan het licht dat niet alles draait om alleen werk. Voor mij in ieder geval niet. Natuurlijk zitten er voor mij ook mindere dagen bij, maar je beseft wel wat er dan wel is. Dat het zonnetje schijnt, daar hoef je geen geld voor te betalen om die te kunnen zien.

En wat zijn jouw ambities voor de toekomst?

Plezier blijven maken in hetgeen wat ik doe. Als je er geen plezier meer in hebt is er geen reden om het te blijven doen. Natuurlijk kan niet altijd alles leuk zijn en heb je wel eens te maken met tegenslagen. Maar zodra iets niet meer goed voelt gewoon zo snel mogelijk de afweging maken. Anders hou je jezelf gewoon voor de gek. Hoe kut en zwaar het soms kan zijn, is het zo belangrijk om daarin voor jezelf te kiezen. Het is zonde om jezelf te belemmeren met dingen die je niet gelukkig maken.